Vondst aanvulling op Indische tak v fam. Crommelin

Participant

Bij het lezen van het boek (reisverslag) van Aya Zikken genaamd “Eilanden van vroeger” uit 1982 stoot ik als bij toeval op een passage waarin Aya Zikken beschrijft hoe zij tijdens haar verblijf in de plaats Bau-Bau (op het eiland Buton, onder Zuid-Sulawesi (voormalig Celebes) in de buurt van de haven langs het huis komt van Anton Crommelin. Aya Zikken (1982: 76): “Hij staat peinzend in zijn voortuintje te wachten op niets zoals ik ook zo graag zou willen doen. Hij is een oude, bijna blinde man […] Hij spreekt nog heel goed Nederlands en nodigt me uit binnen te komen.” Anton Crommelin praatte met Aya Zikken over de geschiedenis van zijn familie, hij had zelfs een stamboom gemaakt van zijn familie. Volgens Anton Crommelin stamde hij af van Jacob Crommelin (1795) die volgens hem eerst scheepskapitein, later resident van Bulukumba werd, en deze voorouder trouwde met de inheemse vrouw Beja. Deze gegevens die Anton Crommelin had verstrekt aan Aya Zikken, hebben mij aangezet om een verband te zoeken tussen Anton Crommelin en de gegevens die reeds bekend zijn omtrent de Indische tak van de familie Crommelin. In het genealogisch tijdschrift De Nederlandsche Leeuw van 1902 op de blz. 67-70 trof ik het artikel aan van W. Wijnaendts van Resandt getiteld “De Indische tak van het geslacht Crommelin (Uit het oud-archief te Makassar opgesteld”. In dit artikel geeft hij de afstammingsreeks weer van de leden van de Indische tak van de familie Crommelin beginnend met: generatie I. Jacob Crommelin, geb. Haarlem 11 dec. 1768, die naar Indië vertrok, huwde en overleed te Makassar, waar zijn achterkleinkinderen en achterachterkleinkinderen waren geboren. En het eindigt met generatie IV Jacob Eduard Crommelin, geb. Makassar 13 sept. 1881 als de natuurlijke zoon van Jacoba Helena Crommelin, achterkleindochter van Jacob Crommelin (generatie I). Deze Jacob Eduard Crommelin was de enige mannelijke overblijvende van de mannelijke leden van het geslacht Crommelin in Nederlands-Indië en zette de naam Crommelin voort op het eiland Celebes, nu genaamd Sulawesi. Op de Japanse interneringskaart van Anton Crommelin die kan worden ingezien op de website http://www.gahetna.nl van het Nationaal Archief te Den Haag, staat vermeld als zijn vader J.E. Crommelin en bij de naam van zijn moeder staat: Bedja. Op zijn Japanse interneringskaart staat vermeld als geb. datum van Anton Crommelin: 14 maart 1908 en plaats van herkomst: Salaier, Celebes. Op grond van de gegevens die Anton Crommelin verstrekte aan Aya Zikken die zij publiceerde in haar boek Eilanden van vroeger 1982 en het hierboven genoemde artikel van W. Wijnaendts van Resandt (1902: 68-70) kan de afstammingsreeks van Anton Crommelin worden opgesteld, zoals ik die hieronder verkort weergeef.

De tak van het geslacht Crommelin in Nederlands-Indië, Indonesië

I Jacob Crommelin, zoon van Mr. Jacob Crommelin en van Anna Petronella Gerlings, geb. Haarlem 11 dec. 1768, treedt in dienst van de VOC als onderkoopman op 25 mei 1790, vertrekt met het schip Gouverneur Falck op 25 mei 1790 naar Oost-Indië, komt aan te Batavia op 27 dec. 1790, hij treedt in Azië uit dienst van de VOC op 30 juni 1790 (gevonden op http://vocopvarenden.nationaalarchief.nl), was resident te Boeloekomba in 1800, hij overleed Makassar 28 aug. 1800, tr. Makassar 22 nov. 1795 Johanna Maria Peters, jonge dochter van Makassar, geb. Makassar 21 mei 1766, overl. Makassar 9 okt. 1825, dr. van Matthijs Peters, kapitein-commandant van de militie in Makassar, en Helena Brouwer.
Uit dit huwelijk:
1. Jacob Leendert Crommelin, volgt II.

II Jacob Leendert Crommelin, geb. Makassar 23 apr. 1797, 3e klerk bij de Administrateur in Makassar, overl. Makassar 3 jan. 1824, tr. Makassar 16 maart 1817 Jacoba Geertruida Deefhout, geb. Makassar 7 nov. 1799, overl. Makassar 5 dec. 1836, dr. van Diederik Deefhout, oppertolk, en Helena Voll.
Uit dit huwelijk:
1. Jacob Josenius Crommelin, volgt III.

III Jacob Josenius Crommelin, geb. Makassar 7 aug. 1823, geen beroep, rentenier, overl. in kampoeng Boea-Boea op het eiland Saleyer (Zuid-Celebes) 26 juli 1854, tr. Makassar 3 maart 1847 Anna Helena Steyns, geb. Bima (eiland Soembawa) 17 apr. 1831, overl. Makassar omstr. 1910, dr. van Cornelis Hendrik Steyns, gezaghebber te Bima, en van Helena Theresia Voll.
Uit dit huwelijk: (2 dochters en 1 op 10 jarige leeftijd overleden zoon genaamd Jacob Josenius Crommelin, geb. Makassar 26 juni 1852, overl. Gombong (militaire pupillenschool, Java) 26 sept. 1862)
De dochter wiens natuurlijke zoon de naam Crommelin voortzet op Celebes was:
1. Jacoba Helena Crommelin, volgt IV.

IV Jacoba Helena Crommelin, geb. Makassar 21 mei 1850, overl. Makassar omstr. 1915. Uit de relatie met N.N.:
1. Jacobus Eduard Crommelin, volgt V.

V Jacobus Eduard Crommelin, geb. Makassar 26 juni 1852, klerk bij Daendels & Co te Makassar, wonende met zijn moeder en grootmoeder A.H. Crommelin-Steyns in Kampoeng Rengang te Makassar 1903, klerk en deurwaarder te Denpasar (Bali) vanaf 1910, overl. Makassar ná 1941, tr. de inheemse vrouw Bedja.
De kinderen uit zijn relatie met de inheemse vrouw Bedja:
1. Anton Crommelin, volgt VI.
2. Willem Crommelin, geb. Selong (op het eiland Lombok) 20 okt. 1909, erk. Mataram (op het eiland Lombok) 10 mei 1910, KNIL soldaat, omgekomen/overl. Mario Tjamba (Zuid-Celebes) 28 febr. 1942 (begr. ereveld Candi te Semarang).
3. Emile (Emiel) Crommelin, geb.erk. Denpasar (Bali) 12 okt. 1911, KNIL soldaat, omgekomen/overl. Mario Tjamba 28 febr. 1902 (begr. ereveld Candi te Semarang, zie http://www.ogs.nl)
4. Jacoba Helena Crommelin, geb.erk. Makassar 10 mei 1920.

VI Anton Crommelin, geb. Saleyer (Zuid-Celebes, nu geheten Selayar) 14 maart 1908, erk. Mataram (Lombok) 10 mei 1910, opzichter P.T.T. voor de eilanden Buton en Muna 1941, KNIL soldaat, als krijgsgevangene meegevoerd naar Japan, overl. verm. Bau-Bau (Buton, Sulawesi) ná 1982, tr. een Indonesische.
Uit dit huwelijk: drie dochters en twee zoons wonende in de plaats Bau-Bau op het eiland Buton (Zuid-Sulawesi). [Bron: Aya Zikken, Eilanden van vroeger 1982)