Ieder kwartaal spreken wij met ervaren onderzoekers op het gebied van Indische en/of Indonesische (familie-) geschiedenis. Deze keer spreken wij met Guus en Tilly Rozendaal, initiatiefnemers van de Indische Verhalentafel.
Jullie zijn actief in het ontsluiten van familiegeschiedenissen uit Nederlands-Indië en Indonesië. Hoe is dat zo gekomen? Heeft jullie eigen familiegeschiedenis hierin een rol gespeeld?
Geïnspireerd door het boek Istori Kita van Simone Berger heeft Guus in 2020 het Indische verhaal van zijn vader en grootvader (1920-1958) opgeschreven en waaraan hij nog verder werkt op basis van nieuwe informatie. Later besloten wij een website en een Facebook-pagina op te zetten om meer verhalen te verzamelen t.b.v. familie en nazaten van de vertellers. Inmiddels ruim 40 verhalen, inclusief het verhaal van Guus en het verhaal van Tilly en haar link met Nederlands-Indië. Er zitten nog wat verhalen in de “pijplijn” waaronder het interview met Theo Doorman, de jongste zoon van Schout-bij-nacht Karel Doorman, die zoals bekend als bevelhebber met een groot deel van de geallieerde vloot ten onder ging bij de Slag in de Javazee.
Wat is de Indische Verhalentafel precies?
De-Indische-verhalentafel is in eerste instantie een medium om de unieke verhalen die nog niet eerder verteld zijn een plaats te geven op het internet ter borging voor de toekomst. Deze bijzondere familieverhalen zijn belangrijk voor de volgende generaties. Vandaar dat de website en alle verhalen op de termijn ook in het Engels worden vertaald. Veel Indo’s zijn namelijk naar andere landen geëmigreerd en de nazaten daarvan zijn vaak de Nederlandse taal niet meer vaardig. Ook hebben wij -geïnspireerd door een ander boek van Simone Berger getiteld “De Langer Reis van de Poesaka” een pagina gecreëerd om korte verhalen over een poesaka, een erfstuk uit Nederlands-Indië, te vertellen met de daarbij behorende foto.
zie ook: www.de-indische-verhalentafel.online
Wat hebben jullie nodig van mensen om hun familiegeschiedenis vast te leggen?
Tilly heeft niet veel aanknopingspunten nodig om verder onderzoek te doen, vooral via internet, om toch tot een verhaal te komen, maar hoe meer informatie hoe beter dat uiteraard is voor het verhaal. Als de verteller wat moeite heeft om een begin te maken dan hebben wij een standaard email die de verteller op weg kan helpen. Aan de hand van de antwoorden kan Tilly met haar research beginnen en ontstaat er meestal een “test “verhaal. Hier wordt dan door het heen en weer e-mailen tussen Tilly en de verteller aan voort geborduurd. Het verhaal wordt aangevuld en/of veranderd. Soms gaat een verhaal 10 of meer keer heen en weer omdat er steeds meer details in het geheugen van de verteller komen en die worden dan toegevoegd. de Indische Verhalentafel is een “levende” website dus ook als de goedkeuring gegeven is voor het plaatsen van het eindresultaat is er altijd nog de optie om op een later moment het verhaal nog aan te passen.
Worden familiegeschiedenissen digitaal of in boekvorm gepubliceerd?
De familieverhalen worden voor nu alleen digitaal op de website www.de-indische-verhalentafel.online gepubliceerd. Wellicht kunnen we in de toekomst overwegen om, met de toestemming van de vertellers, een boek te laten drukken. Wij zouden dat dan in eigen beheer doen en niet voor commerciële doeleinden, eventuele opbrengsten gaan dan naar de Stichting Arjati, waar wij beiden bestuurslid van zijn (zie bijgaande flyer).
Doen jullie zelf onderzoek of werken jullie met de gegevens die jullie aangereikt krijgen?
Er zijn altijd wel een paar gegevens nodig voor ons om het onderzoek mee te starten maar in principe doen we al het onderzoek zelf. Er is al 1 verhaal door Tilly geschreven (het verhaal van Herman Sterken) waarbij we alleen de naam van zijn grootvader hadden en het feit dat hij bij de Deli Maatschappij in Medan had gewerkt. Het is zeker niet het langste verhaal op de website maar de nazaten zijn er heel erg blij en verrukt mee.
Hebben jullie misschien een voorbeeld van een heel verrassende geschiedenis die bij jullie langskwam?
Misschien niet verrassend maar wel heel aangrijpend is het verhaal van Benno van der Velde, een joodse man uit Israël, wiens vader stierf toen het Helschip de Junyo Maru werd getorpedeerd door de Britten en kort daarop is vergaan. Het verhaal dat wij mochten schrijven van Johan van Leer, eveneens een joodse man uit America, wiens vader op hetzelfde schip zat op dezelfde dag en het overleefde. De twee mannen hadden elkaar nog gezien kort voor de torpedo aanval en elkaar gezegd “als wij elkaar morgenochtend weer zien kunnen we elkaar een gelukkig (joods) nieuwjaar wensen”. Het schip werd die middag getroffen en zonk kort daarna, de twee mannen hebben elkaar nooit meer kunnen zien. Door deze twee vertellers weer samen te brengen kon het helingsproces beginnen waarvoor de familie ons dankbaar is (“delen is helen”).
Over welke aspecten van de Indonesische geschiedenis wordt volgens jullie te weinig gesproken of onderzoek naar gedaan?
Veel gaat over de Japanse bezetting, de dekolonisatieoorlog en de lelijke kant van het kolonialisme. Volgens ons zou er meer aandacht moeten komen voor de positieve kanten van de Nederlandse aanwezigheid in Nederlands-Indië, zeker na invoering van de zgn “Ethische Politiek” begin 20e eeuw. De grootvader en vader van Guus gingen naar Indië met de beste bedoelingen jegens de inlandse bevolking en zo waren er nog veel meer.
Hoe kunnen mensen jullie het beste bereiken als ze “zitten” met een familiegeschiedenis die ze willen vastleggen voor het nageslacht?
Wij nodigen iedereen uit om contact opnemen met ons via info@de-indische-verhalentafel.online
Sinds kort zijn jullie ook lid van de IGV. Wat zou je graag als lid willen bijdragen aan de vereniging?
Tilly heeft inmiddels heel veel geleerd over stamboom- en ander onderzoek op het internet. Misschien kunnen wij iets bijdragen of leden helpen met de zoektocht die er is naar hun roots/achtergrond. Het is niet voor niets dat Marcus Garvey ooit schreef en ik quote een vertaling uit het Engels “een volk zonder kennis over zijn verleden, geschiedenis, oorsprong en cultuur is als een boom zonder wortels”.
Veel dank!!
Fijn zo’n interview