Het toepassen van namen bij huwelijk

[Rob Dumas]

Voorafgaand aan het huwelijk van een Europese man met een inheemse of (Indo-)Chinese vrouw, kon de inheemse of (Indo-)Chinese vrouw worden gedoopt waarbij zij een Christelijke naam kreeg.

In het geval van Johanna Christina Sanem Croese, zal haar Javaanse naam ‘Sanem’ zijn geweest. Sanem is mogelijk afgeleid van ‘nom’of ‘anom’ in het Ngoko (Laag-Javaans) of ‘anem’ in het Kromo (Hoog-Javaans) dat ‘jong’ (van leeftijd) betekent; Sanem zou kunnen betekenen ‘jongeling’ en in dit geval ‘jonge vrouw’.

In het geval van Christina Toempak bok Tomba is Christina duidelijk de Christelijke naam van uw voormoeder en Toempak moet haar officiële naam zijn geweest, terwijl ik denk dat ‘mbok Tomba’ (‘Moeder/Ma Tomba’) de naam was waarmee zij doorgaans werd aangesproken. ‘Toempak’ zou kunnen betekenen ‘het laatstgeboren kind’ of ‘zaterdag’. Indien het de laatste betekenis zou hebben, dan kan het zijn dat zij op een zaterdag was geboren.
‘Tomba’ lijkt mij een variant in uitspraak te zijn van ‘Toempak’.

Een Burgerlijke Stand in Nederlands-Indië waarin de geboorten, huwelijken en overlijdens betreffende personen uit de inheemse bevolking werden opgenomen was er vroeger niet, heeft nooit bestaan. Alleen bij huwelijken met Europeanen werden in de Burgerlijke Stand van Nederlands-Indië de gegevens genoteerd van de inheemse persoon die met een Europeaan in het huwelijk trad, zo ook werden in de Burgerlijke Stand van Nederlands-Indië de gegevens opgeschreven van een overleden inheemse of Indo-Chinese vrouw die door haar huwelijk met een Europeaan de Europese status had gekregen.

Rob Dumas