[Peter Smith]

Ik heb in eerdere stamboeken (bijvoorbeeld inventarisnummer 427) voluit geschreven zien staan bij de status van de kinderen: Wettige -, Gewettigde – en Stiefkinderen.
Ad en Pl (ik neem aan Adoptie en Pleegkinderen) stonden er toen nog niet bij.

[Peter Smith]

Hallo Henk Jan,
Ik heb in een privé e-mail naar Dewi nog eens mijn gedachten over de mogelijke geboorteplaatsen van Johan Christoffel Smith op een rij gezet. Misschien is het nuttig die gedachten breder te delen, wellicht heeft iemand anders nog corrigerende of aanvullende ideeën. Ik zal ze daarom hieronder kopiëren.

Als we aannemen dat de geboorteplaats in de tegenwoordige schrijfwijze Breitenbrunn is, dan tel ik al veel mogelijkheden. (Volgens Geonames.org.)
1x in Ertsgebergte in Saksen,
2x in Oostenrijk
6x in Beieren
1x in Hesse.
Zoveel, dat ik dat ik niet eens begin met zoeken van de doopgegevens.

Overigens denk ik niet dat Johann Christoph Schmidt (geboren 03.01.1729 in Breitenbrunn, Ertsgebergte Saksen) de juiste persoon is. De naam van zijn vader (Michael) komt niet voor als vernoeming bij zijn kinderen of kleinkinderen, zoals je zou mogen verwachten. Vernoeming naar de (groot)vader was in die tijd een traditie, om niet te zeggen een conventie. In heel Indië komt de combinatie Smith met Michael (en varianten daarop) maar twee keer voor: één in 1835 en één in 1879. Michael is duidelijk niet een voornaam uit de Smith traditie, zoals bijvoorbeeld Johan en Christoffel dat wel zijn.

Ik heb zelf ook gezocht naar een mogelijke herkomstplaats. Daarbij heb ik de aanname gedaan dat meerdere mannen uit de geboorteplaats van ‘onze’ Johan Christoffel in dienst van de VOC zijn gegaan. Ik hoopte dat andere schrijfwijzen van de plaatsnaam mij verder zouden helpen.

Alle schrijfwijzen van de plaatsnaam die ik ken, hebben 3 lettergrepen, waar de eerste en derde lettergreep met een B beginnen; de tweede lettergreep is ’em’ of ‘en’ en de derde lettergreep eindigt op eindigt op bron, born, brom, eventueel op brun(n), burn(n), brum, of broen.
Als je met deze gegevens de VOC opvarenden database doorzoekt op mogelijke plaatsen, dan komen de volgende plaatsen naar boven.
Brattenborn 1x
Bredenborn 6x
Bredebron 1x
Breemborn 1x
Breenborn 2x
Breijdenborn 2x
Breitenborn 1x
Bretenborn 1x
Brijdenborn 2x
Breijtenborm 1x

De meest voorkomende variant lijkt te zijn Bredenborn in het Nederlands van die tijd (de 6 vermeldingen zijn overigens allemaal uit de tweede helft van de 18e eeuw). Dat sluit Breitenbrunn niet uit, maar geeft nog extra mogelijkheden. Misschien was het Bredenbron bij Marienmünster in NRW?

Samenvattend, er zijn teveel mogelijkheden om er nu energie in te stoppen. Pas als als er extra info boven water komt, dan zou het de moeite kunnen lonen.

[Peter Smith]

Dewi,
Ik denk dat de genoemde leeftijd op die van Jan Pieter Smith slaat.
Er worden twee namen in volgende volgorde genoemd: J.C. Smith en daarna J.P. Smith. Dan volgen de twee redenen van de twee verzoeken: ‘… ten Eersten uuts ruijme tijds expiratie’ en ‘den laasten om uijt Consideratie van Zijnen 58 Jarigen ouderdom…’. De 58-jarige leeftijd heeft dus betrekking op Johan Pieter Smith van Mannheim. Verderop staat nog dat de één zich wil vestigen te ‘Souracarta’ en de ander in ‘Joana’ (nu Juwana) ‘respective’. Ook hier klopt de volgorde.
Jan Pieter Smith zal overigens onderstaande persoon zijn uit de database VOC opvarenden. Ook zijn datum van uitdiensttreding klopt: oktober 1771
Voornaam opvarende Pieter
Achternaam opvarende Smit
Herkomst opvarende Manheijm
Datum indiensttreding 1769-10-12
Functie bij indiensttreding Trompetter
Uitgevaren met het schip Scholtenburg
Datum uit dienst 1771-10-29
Waar uit dienst Azie
Reden uit dienst Vrijburger
Nummer toegang: 1.04.02, inventarisnummer: 6528, folionummer: 27

[Peter Smith]

Na een jaartje kom ik nog eens terug op de kwestie of er één of twee personen J(oh)an Christoffel Smit(h) zijn geweest.

De aanleiding was de land monsterrol van 1767. Ik vond daar onlangs in ‘Samarang’ een ‘Johan Christoffel Smit’, uit ‘Meckelebg’, functie ‘Corp.’, met het schip ‘D’imagonda’ in ‘1746’ aangekomen, als ‘sold:’, d (= kamer van Delft).

In een eerdere post hierboven beschrijf ik de transcriptie van een inlegvel van de zee monsterrol van Johan Christoffel Smith. Het blijkt een correctie van de VOC-administratie te zijn in 1762. Het leek erop dat er twee personen Johan Christoffel Smit(h) zijn geweest. Ik betwijfelde dat, maar na verder onderzoek denk ik nu dat er wel degelijk twee Johan Christoffel Smith zijn geweest.

(1) De eerste Jan Christoffel Smit kan ik vinden op de website de VOC: Opvarenden.
Jan Christoffel Smit uit Mecklenburg, Zoldaat, int schip Overschie, 1749 voor (de kamer van) delft’
Op de rechterbladzijde staat na 1753:
‘… weete niet waar deselve belant is dus zal inde volgende boeken <onleesbaar> wenden ingenomen tot dat tevoorschijn komt’
Dus deze Jan Christoffel Smit is administratief zoekgeraakt.

(2) De tweede Johan Christoffel Smith staat ook op website de VOC: Opvarenden
‘Johan Christoffel Smith uit Breijtembrom, Zoldt, In ‘t schip Immagonda, A(nn)o 1749/50 voor (de kamer van ) Amsterdam’
Bij deze persoon behoort het inlegvel met de administratieve correctie.

In de correctie worden twee personen beschreven:
‘in de kamer van delft … Jan Christoffel Smitt van meklenburg soldaat a(nno) 1749. met overschie aan de Caab en 1750 met d’Immagonda in India’
Dit blijkt perfect overeen te komen met de eerste persoon. Nadat hij het met schip Overschie naar Kaap de Goede Hoop is gegaan, is hij administratief zoekgeraakt en staat hij niet geboekt op het schip D’Immagonda naar Indië.

Maar in de landmonsterrollen treffen we beide J.C. Smit(h) gelijktijdig aan. Bijvoorbeeld in 1763 dienden beiden in Soerakarta.
In 1767 diende de één in Semarang als korporaal en de ander in Soerakarta als trompetter.

In een eerdere post kwam ik tot de conclusie dat het om één en dezelfde persoon zou gaan. Op grond daarvan poneerde ik ook dat de plaats Buijtenborn in Mecklenburg zou liggen. Dit was gebaseerd op het feit dat er maar één J.C. Smit(h) op de D’Immagonda was geboekt. Dat blijkt nu dus een administratieve fout te zijn geweest.

De conclusie moet dan ook zijn dat er twee verschillende personen zijn geweest met min of meer dezelfde naam, hetzelfde jaar van aankomst op hetzelfde schip. De ene persoon kwam uit Mecklenburg en de ander uit Buijtenborn.

Daarmee is de discussie weer helemaal open waar Buijtenborn nu precies ligt.

P.S. Ik kan geen post plaatsen met links, daarom heb ik die hier verwijderd

[Peter Smith]

Ik reageer naar aanleiding van de zinsnede uit het bericht van 28 oktober 2019: ‘grootvader Johan Christoffel omdat achterop de foto die ik bezit staat: ”Mijn grootvader J.C. Smith Colonel van de Indische Leger” ‘.

Naar mijn idee is hier een schijffout gemaakt door de kleindochter en had het ‘grootvader C.J. Smith’ (= Casper Joseph) moeten zijn.

Johan Christoffel Smith was bij het uit dienst gaan in 1771 trompetter bij de VOC.
Ik lees d.d. 07-10-1771: ‘twee requesten van de trompetters Johan Christoffel Smith van Bruijtemborn en … versoekende … om uits ruijme tijds expiratie … uijt den Dienst ontslagen en in burger vrijdom gesteld te worden’.
Uit:
VOC archief Kopie-missiven en -rapporten ingekomen bij gouverneur-generaal en raden van de kantoren in Indië Deel II/E.5.04 Java’s Oostkust Inv. nr. 7875: 1770 oktober 6 – 1771 oktober 7 (blz. 86)

Hij was in 1755 al trompetter in ‘Souracarta’. Zie onderstaand:
VOC Archief Copia Generaal Restant Land Monster Rolle van ‘T Jaar 1755 voor Amsterdam (Folio 59 verso en folio 60)

In die jaren daarna tot aan zijn afzwaaien in 1771 is hij trompetter gebleven, zie de jaarlijkse Land Monster Rollen van de VOC

Trompetter is, als ik naar de soldij kijk, in rang te vergelijken met sergeant. Luitenant-kolonel, laat staan kolonel, lijkt me op de leeftijd na afzwaaien niet meer mogelijk.

In de Naamboekjes Oost-Indische regeringsdienaren 1773, 1776-1779 en de Naamboekjes van 1780-1786 komt zijn naam dan ook niet voor (wel van zijn zoon Casper Joseph als cornet).

Ik krijg geen links geplakt in het bericht, daarom heb ik de folio en bladzijde nummers erbij gezet.

[Peter Smith]

Nog even een reactie op het ontbreken van een militair stamboek. Ik heb verschillende keren een overlijden aangetroffen met een m. achter de naam: van militair of m* van: Officier van de Landmagt, maar kan vervolgens het stamboeknummer niet vinden. Zouden deze persoenen lid kunnen zijn van de plaatselijke schutterij, zodat ze wel de status van militair hebben maar niet een stamboeknummer?

[Peter Smith]

Om met de jongste te beginnen. Casper Joseph Smith, geboren 1837 is een zoon van Joseph Nicolaas Smith en zijn Inl. vrouw Watie. Dit wordt bevestigd door de gegevens uit zijn stamboek. http://hdl.handle.net/10648/0edf71f7-54bf-063d-cfa9-52d4f36d902c

Of Joseph Nicolaas Smith een zoon is van Johan Christoffel Smith, geboren 1800, heb ik nergens bevestigd gezien. Er is nog een Johan Christoffel Smith die in principe aanmerking komt. Johan Christoffel Smith geboren ca. 1819. Joseph Nicolaas Smith, geboren 1817 lijkt me echter geen zoon van Johanna Francina Hedricht. Zij is pas 1820 getrouwd met Johan Christoffel Smith, geboren 1800.

Of Johan Christoffel Smith, geboren 1800 een zoon is van Casper Joseph Smith, geboren 1756 kan ik ook niet door originele documenten bevestigd zien. Het lijkt me wel aannemelijk omdat zijn graf dicht ligt bij de graven van Maria Frederica Smith (zus) en Johannes Albertus Smith (broer). Zie de IGV publicatie GHG1GRAF.PDF. Biologisch gezien kan het ook nog net omdat op 31-5-1800 zijn moeder Anna Albertina Coenraad 40 jaar oud was. Hopelijk heeft Bob Smith meer gegevens.

[Peter Smith]

Dank je wel voor de aanvulling.

Deze gegevens stammen uit de:
Registers van het Europese personeel op Java en Madoera, alsmede van hun mannelijke afstammelingen boven de zestien jaren. Opgemaakt 1 januari 1819.
Dit zijn 20 registers van de verschillende residenties. Inventarissen 3106-3125.
Inventaris 3125 is van de residentie Soerakarta. Op de bladzijde 117, 118 en 119 staan de Smiths vermeld met de genoemde leeftijden.
https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/2.10.01/invnr/3125/file/NL-HaNA_2.10.01_3125_0041

In 1823 is er een update gemaakt:
3128-3146 Registers van het Europese personeel op Java en Madoera, alsmede van hun mannelijke afstammelingen boven de zestien jaren. 1823 18 delen

Allemaal digitaal te raadplegen via het Nationaal Archief.

[Peter Smith]

Hallo Dewi,

Ik ken de bronnen die je noemt maar dit zijn indirecte bronnen en ik ben op zoek naar het originele document. Nu is de heer Christiaan een zeer te respecteren genealoog, dus het zal wel waar zijn, maar waar komt dit dan uit?

Brunn in Moravië is het huidige Brno in Tsjechïe, hemelsbreed 600 kilometer verwijderd van Brunn in Mecklenburg, dus geen relatie. Let op mijn suggestie van Brunn in Mecklenburg was een luchtballonnetje, dat moet echt veel grondiger bekeken worden.

Wat je noemt is dat op de linker pagina het oorspronkelijke document staat en dat op de rechter pagina de inlegvellen met de nota met correcties begint. De inlegvellen proberen duidelijkheid te brengen en Pagina 213 bevat de crux daarvan. Zie mijn transcriptie hierboven. Maar voor mij is het niet echt duidelijk.

Mijn gedachte is dat de VOC controleur die de nota opstelde in 1762 het zo ingewikkeld opschreef dat de arme ambtenaar in Batavia er twee personen van heeft gemaakt. Het is een beetje een bewijs uit het ongerijmde: als er al die tijd twee personen zijn geweest, dan zou één van die personen 12 jaar geen soldij hebben gekregen (of beide halve soldij).
Dat lijkt me onmogelijk!

Ik stuur jou de bijbehorende links, plus wat extra links erbij.

Groetjes,

Peter

[Peter Smith]

Ik merk nu dat de berichten niet werden verzonden omdat ik er links in had gezet. Als je die wilt hebben moet je mij direct benaderen.

[Peter Smith]

Als Johan Christoffel Smith uit Mecklenburg kwam is daarmee waarschijnlijk het hertogdom bedoeld, maar er is ook een dorpje van diezelfde naam in het hertogdom. Maar als het toch om één en dezelfde persoon gaat, wat ik niet helemaal uitsluit, is buijtenborn (soms buijtenbron geschreven) in Mecklenburg de waarschijnlijke plaats van afkomst. Een mogelijke suggestie zou het dorpje Brunn kunnen zijn. Hij zou dan hebben gewoond op een boerderij buiten het dorpje Brunn. Je zou op een oude kaart van Mecklenburg kunnen gaan zoeken naar potentiële plaatsen (veel werk).
Waar ik ook benieuwd naar ben, hoe jij weet dat Johan Christoffel Smith de vader is van Casper Joseph Smith? Ik heb daar nog niks van gevonden.

Het lijkt me aan de ene kant wel plausibel gezien het feit dat één of beide personen Johan Christoffel Smith lang heeft (hebben) gediend in Soerakarta en dat Casper Joseph Smith daar is geboren. Aan de andere kant is de zoon van een korporaal of trompetter wel omhoog getrouwd met een dochter van een opperchirurgijn.
In de land monster rollen van 1772 wordt Casper Joseph Smit, geboren in Souracarta, vermeld als soldaat in Souracarta, in dienst sinds 1771 (ongeveer 15 jaar oud). Eén bladzijde daarvoor staat zijn toekomstige schoonvader: Joseph Thomas Coenraad, opper Chirurgijn in Soeracarta.

Groeten,

Peter Smith

[Peter Smith]

Voor jou is het belangrijk dat de persoon Johan Christoffel Smith heeft gediend in het garnizoen van Soerakarta.
Als ik dan kijk in de land monster rollen van Soerakarta dan vind ik:
1755: Johan Christoffel Smith uit bruijtenborn vermeld als trompetter, met schip Immagonda in 1750 aangekomen.
1760: Johan Christoffel Smith uit buijtenborn vermeld als trompetter, met schip Immagonda in 1750 aangekomen.
1763: Jan Christoffel Smith uit Meckelenbg: vermeld als Corp met schip Immagonda in 1750 aangekomen.

Het lijkt erop dat ze naar aanleiding van de nota uit 1762 de afkomstplaats hebben aangepast.

Maar…. in 1763 diende er nog een Johan Christoffel Smith in Soerakarta!
In de land monster rollen onder het kopje ‘Diverense Dienstdoener’ staat op folio 314: Johan Christoffel Smith uit bruijtenborn, trompetter met het schip D’Immagonda in Indië gekomen, in dienst sinds 1750.

De conclusie zou dan moeten zijn dat er in die tijd 2 personen met dezelfde naam zijn geweest in Soerakarta. Of zou de VOC administratie de correctie verkeerd hebben verwerkt?
Andere jaren van de land monster rollen heb ik niet bekeken omdat het veel zoekwerk is.

[Peter Smith]

Dag Dewi,

Uit de genoemde bovenstaande bron van het Nationaal archief heb ik ook voor een deel mijn informatie gehaald. Opmerkelijk genoeg heeft men een aantal inlegvellen met allemaal details heeft toegevoegd. Blijkbaar klopte de VOC administratie niet. De inlegvellen lijken een manier om administraties recht te trekken Op p. 213 schrijven ze immers:
‘Nota aangesien bovenstaande persoon (= Jan Christoffel Smit van buijtenborn) alhier ten onregte uijt debats g:b: 175 0/1 fo 739 met een Saldo tequaat (tekwaad =schuldig) f 95:19:12 is ingenomen in stede dat gem: Persoon uijt debats g:b: 175 2/3 fo 3055 met een saldo tegoed van f 108: hadden moeten ingenomen werden in de kamer delft met sijn regte naam Jan Christoffel Smitt van meklenburg soldaat a(nno) 1749. met overschie aan de Caab en 1750 met d’Immagonda in India, en niet Jan Christoffel Smit van buijtenborn soldaat die a(nno) 1750 met d’Immagonda in India is aangeland alzoo laast gem: persoon behoorlijk voorm: Saldo tequaat van f 95:19:12 ten regte blijft voortlopen uijt dien hoofde werd deze en de naar volgende reecq: alhier geroijeerd en vernietigt en daar en tegen een nieuwe reecq: bij de Souracartase boek ….. geformeert alwaar bovenstaande schulden behoorlijk belast zijn zullende …..’

Maar wat er nu precies gecorrigeerd wordt, is mij niet duidelijk. Gaat het om dezelfde persoon waarvan de bedragen niet kloppen, of is het bedrag op de verkeerde kamer geschreven of zijn het twee verschillende personen met dezelfde voornaam en bijna dezelfde achternaam?
Ik kan in ieder geval tussen de VOC opvarenden geen andere Smit(t)(h) of Schmitt in welke (Duitse) combinatie dan ook vinden die heeft gevaren op de Immagonda in 1750.
Ook heb ik nog gekeken naar soldaten uit Mecklenburg in al zijn varianten. Er zijn genoeg soldaten uit Mecklenburg (meer dan 1000) maar niet één heeft op de Immagonda gevaren. De conclusie lijkt dan ook gerechtvaardigd dat het gaat het om één en dezelfde persoon.

[Peter Smith]

Ik heb gisteravond een lange reactie geplaatst, maar die is op een of andere manier niet verzonden. Ik denk dat het bericht te lang was. Ik probeer het nu op te splitsen

[Peter Smith]

Hallo Dewi,
Bedankt voor je reactie
Zoals ik al eerder schreef weten we niet waarom men het toen zo deed. Mijn vermoeden is dat men de schrijfwijze niet als Engels of Duits ervoer maar eerder als een schrijfwijze voor de naam Smit in een vreemde taal; ook voor personen uit Scandinavië gebruikte men de naam Smith. Ik denk overigens niet dat men de naam gewijzigd heeft zoals je schrijft, dat veronderstelt immers dat er een vaste naam was, gestaafd door een doopbewijs. In die tijd schreef men de naam zoals men hem hoorde én gewend was, met alle verhaspelingen van dien.
Misschien had men in de Nederlanden de ervaring dat de naam Smit in de Duitstalige gebieden op meerdere manieren geschreven kon worden zodat men een uniforme schrijfwijze toepaste?

Wikipedia leert me dat bijvoorbeeld Schmitz in het Rijnland veel werd gebruikt, Schmitt in Rijnland-Palts, Schmid in Beieren, maar er zijn er nog meer: Smidt Schmidt, Smitt, Schmeitz, Schmeits Schmeitz, Smeitz en ga zo maar door. Eigenlijk ben ik wel blij met de uniforme schrijfwijze als je bedenkt hoeveel Duitstalige varianten er zijn.
In ieder geval was in de Nederlanden het fenomeen: ‘Duitse Schmitt/Schmidt etc. schrijven als Smith’, wijdverbreid. In de ondertrouwregisters van Amsterdam, Utrecht en Rotterdam kom ik volop voorbeelden tegen. In Duitse databases van nu nauwelijks, als je het aantreft is de naam duidelijk Brits van oorsprong, of zijn het gevallen uit het (Nederlandstalige) deel van Rijnland.
Het gebruik was bij de VOC ook niet in beton gegoten. In de VOC archieven vind ik de naam van Johan Christoffel Smith soms geschreven als Smit, één keer Schmitt, maar meestal als Smith.

Wat er ook nog doorheen liep was het taalcontinuüm. De dialecten in de Nederlanden en de Duitse taalgebieden stonden dichter bij elkaar dan nu en het is moeilijk te zeggen waar het éne dialect ophield en het andere begon. De Nederduitse dialecten in de oostelijke Nederlanden en de Noord Duitse laagvlakte vormden eigenlijk één groot taalgebied. Taal moet voor Johan Christoffel Smith geen barrière zijn geweest, aangezien hij volgens de oudste VOC bronnen, die heb ik gezien, afkomstig was uit ‘bruijtenborn’ of ‘buijtenborn’ of ‘buijtenbron’ (de plaats werd op meerdere manieren geschreven) in ‘Meklenburg’. Ik weet niet waar de plaats precies ligt, maar Mecklenburg behoort tot het Nederduitse taalgebied. Ik zie dat jij verondersteld dat hij uit Breitenbrunn in het Erzgebirge kwam. Dat lijkt strijdig te zijn met de mededeling dat hij uit ‘Meklenburg’ afkomstig was.

Groetjes,

Peter

[Author]

Posts